مقالات تخصصی

کشت نشایی بهتر است یا کشت مستقیم بذر؟

کشت مستقیم بذر بهتر است یا کشت نشایی؟

در اهمیت کشت نشایی و «کشاورزی به صورت نشاءکاری» همه در جهان هم رأی و هم نظر هستند. در ایران با توجه به تحریم‌های گسترده بین‌المللی علیه ایران و مشکلات فراوان اقتصادی ناشی از این تحریم‌ها، این بخش کشارزی است که پتانسیل بالایی برای توسعه و تولید، هم به جهت امنیت غذایی کشور و هم از منظر صادرات و افزایش درآمد ارزی داراست. همچنین با وجود کاهش شدید منابع آبی ایران و رشد روزافزون جمعیت، نیاز به تولید غذا و محصولات کشاورزی بیش از گذشته است.

تفاوت‌های کشت مستقیم بذر و کشت نشایی:

 کاشت مستقیم قرار دادن مستقیم بذر در زمین است.

کشت مستقیم بذر
کشت مستقیم بذر

در کاشت نشاء ابتدا بذر تحت شرایط کنترل شده در سینی با بستری از کوکوپیت، پرلیت، پیت ماس و غیره بر اساس نوع گیاه و تجربه نشاءکار قرار گرفته و پس از گذراندن دوره رشد لازم و بعد از اینکه به گیاهی مقاوم یا همان نشاء تبدیل شد به زمین اصلی منتقل می‌شود.

کشت نشایی
کشت نشایی

مزیت‌های کشت به صورت نشاء

1) کوتاه شدن فصل رشد و مشغولیت کمتر کشاورز

در روش کشت نشایی، گیاه مورد نظر بازه زمانی بین 45 تا 50 روز را در گلخانه سپری می‌کند از این‌رو کشاورز مدت زمان کمتری درگیر امور کشاورزی است. در این روش کشاورز نیاز به تخصص آنچنانی ندارد زیرا اکثر مراقبت‌های تغذیه‌ای و کنترل‌های محیطی از جمله کنترل بستر کاشت، رطوبت، حاصلخیزی، دما و بیماری در این مدت‌زمان بر عهده‌ی نشاءکار است.

2) کاهش هزینه‌ها

الف) کاهش میزان مصرف آب (کاهش دفعات آبیاری)
ب)  کاهش هزینه‌های بذر مصرفی (با افزایش جوانه زنی بذر و تلفات کمتر)
  • گاهی میزان مصرف بذر در روش کشت نشایی تا 30 برابر کمتر از کشت مستقیم بذر است. چرا‌که در کشت مستقیم کشاورز برای رسیدن به تراکم مناسب تعداد بیشتری بذر کشت می‌کند. به‌طور معمول در این شرایط کشاورزان چند بذر را در یک چاله کشت می‌کنند این امر باعث می‌شود تا چندین بوته در کنار هم سبز شوند که نهایتاً منجر به رقابت بوته ها برای جذب آب و مواد معدنی و نور می‌شود. معمولاً بوته های تولید شده در چنین وضعیتی باریک و ضعیف هستند و این گیاهان به دلیل عدم تهویه مناسب، بیشتر مستعد بیماری می‌شوند و عملکرد بسیار پایین‌تری هم دارند. علاوه بر این، در کاشت مستقیم، بذرها در خاک ممکن است توسط آفات موجود در خاک مثل حلزون‌ها، کرم‌های خاکی ، جوندگانی مثل موش مزرعه و یا حتی پرندگان خورده شوند یا اگر عمق کاشت تنظیم نباشد، ممکن است دانه‌ها به دلیل باران یا آبیاری شدید شسته شوند. کاشت عمیق بذر نیز باعث می‌شود بذر انرژی ذخیره شده کافی برای شکافتن خاک برای رسیدن به نور را نداشته باشد. همچنین بیماری‌های خاکزاد و قارچ‌ها به دانه‌های خیس خورده بیشتر حمله می‌کند. جوانه زنی آهسته بذر در خاک نیز آن را بیشتر در معرض پوسیده شدن قرار می‌دهد.

در نتیجه تعداد بسیار کمتری از بذرها موفق به جوانه‌زنی می‌شوند. بنابراین کشت نشایی باعث می‌شود راندمان بذر مصرفی بالاتر برود.

ج) حذف هزینه و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی در اثر صرفه جویی در مصرف پلاستیک

بعضا در کشت مستقیم، بذر زیر پلاستیک کشت می‌شود، در این حالت هزینه خرید نشاء برای خرید پلاستیک مصرف می‌شود علاوه بر این کاهش مصرف پلاستیک گامی موثر در راستای حفظ محیط زیست است. 

د) کاهش هزینه‌های عملیات داشت

در روش کشت نشایی مقاومت بسیار بیشتر نشاها در مقابل آفات، بیماری‌ها و تنش‌های محیطی ، باعث مصرف کمتر کود و سم و قارچکش و نیز کاهش هزینه نیروی انسانی می‌شود.

ه) کاهش توقف رشد در مرحله انتقال

در روش معمولی کشاورز گاهی مجبور به جداسازی بوته ها و ریشه‌های درهم تنیده‌ی آنها از هم می‌شود. این کار باعث توقف رشد گیاه جهت ترمیم ریشه‌های آسیب دیده تا 20 روز می‌شود. اما در روش کشت نشایی مکانیزه با توجه به تفکیک نشاء در حفرات مجزا، نشاء بدون پارگی ریشه و سایر تنش‌ها به مزرعه منتقل می‌شود. حذف عملیات تنک سازی نیاز کشاورز را به استفاده از نیروی انسانی نیز کمتر می‌کند.

کیفیت بالای گیاه، مقاومت بیشتر و ریشه های کاملا مجزا در کشت نشایی
کیفیت بالای گیاه، مقاومت بیشتر و ریشه های کاملا مجزا در کشت نشایی

4) استفاده بهینه از مساحت زمین کشاورزی

در روش کشت نشایی به دلیل خطای خیلی کم و عدم احتیاج به واکاری، تراکم مناسب بوته‌ها، افزایش عملکرد و حداکثر استفاده از زمین را شاهد هستیم.

3) انتخاب دقیق فصل رشد، افزایش عملکرد و زودرسی محصول

ضمن اینکه در روش کشت نشایی، حتی در شرایط جوی نامساعد نیز امکان کشت وجود دارد، بنابراین با کشت به موقع، برداشت زود هنگام محصول را داریم. در حالی‌که با کشت مستقیم بذر، برداشت محصول ممکن است حدود 2 ماه به عقب بیفتد. به علاوه در زمان‌هایی که به هر دلیل کشت با تاخیر انجام می‌شود، کشت نشایی می‌تواند زمان از دست رفته را جبران کند.

5) مبارزه آسان و راحت‌تر با علف‌های هرز

در روش کشت نشایی همزمان با کاشت نشاء می‌توان از سموم بذرکش و برخی سموم علف‌کش استفاده کرد.

6) افزایش یکنواختی در مزرعه

  در کشت نشایی کشاورز می‌تواند در زمان انتقال نشاها، بوته‌های قوی را به مزرعه منتقل کند و ازاین طریق یک مزرعه یکدست با بوته‌های قوی خواهد داشت.

لازم به ذکر است کاشت بذر به صورت مستقیم، تنها در گیاهان با «محصولات ریشه‌ای» مانند هویج، چغندر و شلغم توصیه می‌شود. چرا‌که این گیاهان تنش ریشه را دوست ندارند و اگر ریشه آنها با جسمی مانند ته ظرف یا سینی نشاء تماس پیدا کند، به احتمال زیاد محصول آن‌ها چنگالی و بدفرم می‌شود و یا به شکل غیرطبیعی و دفرمه رشد می‌کند.

تفاوت کشت نشایی و کشت مستقیم بذر در گیاهان با محصولات ریشه‌ای
تفاوت کشت نشایی و کشت مستقیم بذر در گیاهان با محصولات ریشه‌ای

در مرکز تخصصی تولید نشاء جنوب بذور سبزی، صیفی‌جات، گیاهان دارویی و گیاهان زینتی خود را با آسودگی خاطر به نشاء تبدیل کنید. در این مرکز تولیدی، نشاء دارای بهترین کیفیت با استفاده از بذر هیبرید F1 و با توجه به سفارش مشتری، در سینی‌های 112 و 170 حفره عرضه می‌شود.

کشت نشایی در مرکز تخصصی تولید نشاء جنوب_«مهندسین عشقی-غلامرضایی»
مرکز تخصصی تولید نشاء جنوب _ «مهندسین عشقی-غلامرضایی»

1 دیدگاه در “کشت نشایی بهتر است یا کشت مستقیم بذر؟

  1. حسین گفت:

    متشکرم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *